Vrije Tribune naar aanleiding van de Internationale Dag van Oudere Personen
op 1 oktober 2023.
Wanneer het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van de Ouderen?
België moet de rol als voorzitter van de EU gebruiken om ook op internationaal niveau ouderenrechten te implementeren en juridisch afdwingbaar te maken.
Er is het Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen (1979), het Verdrag inzake de rechten van het kind (1989) en het Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap (2008). Wanneer zal er het Verdrag inzake de Rechten van Ouderen zijn?
De doelgroep van zo’n verdrag groeit elk jaar. In België tellen we vandaag 2.310.000 65-plussers. 1 op 5 Belgen is ouder dan 65 jaar, in 2030 zal dat 1 op 4 zijn. In 2050 zal 11% van de Belgen ouder zijn dan 80 jaar.
Volgens de VN wordt wie in 2050 is geboren gemiddeld 77,2 jaar oud. De bevolking groeit en verzilvert wereldwijd. Het aantal ouderen in de wereld zal de komende 30 jaar bijna verdubbelen, van 12% naar 22% van de wereldbevolking. 80% van de ouderen zal niet in het Westen, maar in lage- en middeninkomenslanden leven.
Toch is er hier en overal veel leeftijdsdiscriminatie. Op de arbeidsmarkt, waar ouderen niet meer naar waarde worden geschat, in media en reclame, bij het afsluiten van verzekeringen, zelfs bij het ‘mogen rijden’ met de wagen. Er is weinig of geen bescherming tegen leeftijdsdiscriminatie: in de VN-verdragen voor de rechten van de mens is geen expliciet verbod op discriminatie op basis van leeftijd opgenomen.
Toch zijn er al pogingen ondernomen. Sedert 2010 is in de VN een ‘Open-Ended Working Group on Ageing’ aan de slag. Daarin wordt een specifiek verdrag tegen leeftijdsdiscriminatie voorbereid, naar analogie met het Vrouwenverdrag en Kinderrechtenverdrag. Bij ons werd in 2021 met ruime meerderheid een resolutie van Kamerlid Els Van Hoof (cd&v) goedgekeurd waarin gesteld wordt dat België meewerkt aan de verbreding van de internationale mensenrechten – ook op Europees niveau en in ontwikkelingssamenwerking – naar ouderen toe. Ondanks de goedkeuring steunden opeenvolgende Ministers van Buitenlandse Zaken van de MR een aparte internationale conventie voor ouderen niet.
Om te voorkomen dat de rechten van ouderen verder geschonden en genegeerd worden, is er een betere internationale bescherming van de rechten van ouderen nodig. Deze rechten moeten juridisch afdwingbaar zijn voor de rechtbank. Dit kan enkel een VN-Verdrag bewerkstelligen.
Van januari tot juni 2024 is België voorzitter van de Raad van de Europese Unie. Dit biedt ons land een unieke kans om op internationaal niveau ouderenrenrechten op de agenda te zetten en in elk beleidsdomeinen ouderen op het voorplan te zetten.
Sinds 1990 is het op 1 oktober Internationale Dag van Oudere Personen. Meer dan dertig jaar later is er nog steeds geen internationaal ouderenverdrag. Met het voorzitterschap in het verschiet, roepen we ons land op om mee te werken aan een VN-Verdrag voor een nieuw internationale conventie rond ouderenrechten, die adequate waarborgen biedt tegen leeftijdsdiscriminatie die mensenrechten van ouderen ondermijnt en een betere internationale bescherming van de rechten van ouderen garandeert. Enkel door internationale rechtsregels kunnen we een samenleving bekomen waar ouderen volwaardig deel van uitmaken. Zolang ouderen onzichtbaar blijven op vlak van mensenrechten, blijven ze in tal van landen slachtoffer van discriminatie.
In de pers lazen we de jongste weken alarmerende berichten over de stijgende dagprijzen in de woonzorgcentra en de groeiende kloof tussen de gemiddelde pensioenen en de rusthuisfacturen...
Op donderdag 27 oktober keurde het parlement een nieuwe energiewet goed. Burgers met een elektriciteit- en gasaansluiting zullen voor november en december een premie krijgen van telkens 196 euro.